Podatek handlowy jest podatkiem realnym (znanym również jako podatek przedmiotowy) i opiera się wyłącznie na przedmiocie opodatkowania, bez uwzględniania osobistej sytuacji dłużnika podatkowego (np. jego zdolności płatniczej). Przedmiotem opodatkowania podatkiem handlowym jest przedsiębiorstwo i jego obiektywna zdolność zarobkowa. Podatnikiem podatku handlowego jest przedsiębiorca. Przedsiębiorcą jest osoba, na rachunek której prowadzona jest działalność gospodarcza. Jeśli działalność spółki osobowej jest działalnością gospodarczą, spółka jest zobowiązana do zapłaty podatku.

Zyski z jednoosobowej działalności gospodarczej i spółek osobowych podlegają podatkowi handlowemu, jeśli generują dochód z działalności handlowej lub z korporacji.

Zyski z działalności freelancerskiej, rolniczej i leśnej lub zarządzania aktywami (np. wynajem i dzierżawa) nie podlegają podatkowi od działalności gospodarczej.

Podstawą opodatkowania podatkiem od działalności gospodarczej jest dochód z działalności gospodarczej. Jest to zysk z handlu, który należy ustalić zgodnie z przepisami EStG lub KStG, który należy wziąć pod uwagę przy ustalaniu dochodu za okres rozliczeniowy odpowiadający okresowi rozliczeniowemu podatku od działalności gospodarczej, skorygowany o pewne dodatki i odliczenia. W przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i spółek osobowych dochód z działalności gospodarczej jest pomniejszany o ulgę w wysokości 24 500 EUR. Jeśli firma jest prowadzona w formie prawnej korporacji, ulga wolna od podatku nie jest przyznawana.

Na podstawie dochodu z działalności gospodarczej oblicza się podstawę opodatkowania, stosując podstawę opodatkowania do dochodu z działalności gospodarczej.

Podatek handlowy jest następnie obliczany poprzez pomnożenie podstawy opodatkowania podatkiem handlowym przez stawkę podatku, która jest ustalana przez gminę upoważnioną do nakładania podatku. Stawka podatkowa wynosi 200 procent, jeśli gmina nie ustaliła wyższej stawki podatkowej.