Maaß, Johannes

Pedagog, publicysta, polityk lokalny

Urodzony: 27 lutego 1882 r. w Dorndorf (okręg Limburg)

zm.: 24.04.1953 w Giengen a. d. Brenz

Po zdobyciu wykształcenia nauczyciela szkoły podstawowej w Królewskim Seminarium Nauczycielskim w Montabaur, syn rolnika i karczmarza od 1907 r. studiował germanistykę, historię, socjologię, filozofię, historię sztuki i etnologię w Berlinie dzięki specjalnemu zezwoleniu. W 1909 r. Maaß opuścił uniwersytet bez dyplomu, ponieważ nie posiadał świadectwa ukończenia szkoły. W tym samym roku ożenił się z nauczycielką Anną Keutgen, z którą miał troje dzieci - Hanne, Hermanna i Hedwig(Hedwig Schmitt-Maaß) i został zatrudniony jako nauczyciel w szkole podstawowej w Biebrich.

W 1911 r. przeniósł się do Wiesbaden, gdzie w następnym roku założył lokalny oddział Niemieckiego Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Podstawowych. Po krótkim okresie służby wojskowej w Moguncji w latach 1914/15 i tymczasowym członkostwie w Niemieckiej Partii Ludowej, w 1919 r. wstąpił do SPD i od tego czasu służył swojemu nowemu miastu rodzinnemu m.in. jako honorowy radny.

W 1920 r. Maaß był członkiem-założycielem Volkshochschulbund Wiesbaden und Umgebung, a w następnym roku został wybrany jego przewodniczącym. Objął również przewodnictwo w lokalnym związku niemieckich nauczycieli. W tym czasie opublikował już kilka broszur i esejów na tematy edukacyjne. W 1924 r. tymczasowy redaktor "Der Volkslehrer" został dyrektorem zarządzającym i dyrektorem studiów w centrum kształcenia dorosłych. Maaß, który w 1930 r. został pełnoetatowym dyrektorem centrum edukacji dorosłych, a od 1931 r. także nauczycielem w Blücherschule, początkowo był w stanie poradzić sobie z coraz trudniejszymi latami od 1929 r. z powodu globalnego kryzysu gospodarczego i coraz bardziej zagrażającego ruchu nazistowskiego.

Nie był jednak w stanie zapobiec zniszczeniu Volkshochschule przez narodowych socjalistów w 1933 r., mimo że zrezygnował nawet z przewodnictwa Volkshochschulbund i zadeklarował rezygnację z SPD, zanim został zwolniony z funkcji dyrektora zarządzającego. Lata nazistowskiej dyktatury charakteryzowały się zakazami wykonywania zawodu, rewizjami domowymi, nadzorem policyjnym, przesłuchaniami i aresztowaniami. Mimo to utrzymywał niepozorne kontakty z przyjaciółmi politycznymi, a nawet peryferyjnie z lokalnym ruchem oporu SPD. Co więcej, dzielnie przeciwstawiał się inwigilacji, zakazom pisania i cenzurze, aby najpóźniej od 1942 r. pisać obszerne reformatorskie artykuły edukacyjne, które były ważne dla epoki po Hitlerze. Po nieudanej próbie obalenia reżimu w dniu 20 lipca 1944 r. został złapany w ogólnoniemiecki "Gewitter" (burza z piorunami) i był nękany przez kilka miesięcy w obozie koncentracyjnym Dachau.

W 1945 r. Maaß był w pełni zaangażowany w demokratyczną odbudowę, na przykład jako przewodniczący Komitetu Odbudowy Wiesbaden, który został utworzony na zasadzie oddolnej demokracji, a następnie Rady Obywatelskiej, która rozwinęła się z tego, a także jako przewodniczący lokalnej SPD i tymczasowego regionalnego kierownictwa tej partii dla Hesji i Hesji-Nassau, a następnie w komitecie wykonawczym SPD Wielkiej Hesji.

Również w 1945 r. został mianowany kierownikiem wydziału szkolnictwa i kultury przez amerykański rząd wojskowy i burmistrza Georga Krücke, a od 1946 do 1953 r. pełnił funkcję pełnoetatowego radnego miejskiego ds. szkół, edukacji publicznej i sportu. W tej roli celowo promował w szczególności ogólny system edukacji, a także na przykład Centrum Edukacji Dorosłych w Wiesbaden, które założył w 1946 r. Wraz z dyrektorem Biblioteki Państwowej Nassau, Franzem Göttingiem, a następnie ponownie zarządzał. Według świadectwa jego politycznego ucznia i przyjaciela Georga Bucha, filantrop, który był wysoko ceniony w swoim środowisku za zaangażowanie społeczne i polityczną prostolinijność, zmarł "w wyniku cierpienia, które miało swoje korzenie w obozie koncentracyjnym". Uroczystości pogrzebowe odbyły się 7 czerwca 1953 r. w Heskim Teatrze Państwowym. Jego urna została pochowana na Cmentarzu Północnym. Majątek Johannesa Maaßa, którego imieniem nazwano szkołę podstawową i ulicę w Wiesbaden, znajduje się w tamtejszym archiwum miejskim, a częściowy majątek w Głównym Archiwum Państwowym Hesji.