Kéler, Béla (nazwisko własne Adalbert Paul Keler)

Skrzypek, kompozytor

ur. 13 lutego 1820 r. w Bartfeld (węg. Bàrfta, obecnie Bardejov, wschodnia Słowacja)

zm.: 20.11.1882 w Wiesbaden

Kéler pochodził ze znamienitej rodziny wyznania protestanckiego na słowacko-niemieckim obszarze osadniczym. Na prośbę ojca początkowo rozpoczął studia prawnicze.

Podczas studiów na uniwersytecie w Eperjes (obecnie Preszów) założył orkiestrę i wyróżniał się własnymi kompozycjami. Po krótkim okresie pracy jako rolnik powrócił do Eperjes i został skrzypkiem w lokalnej orkiestrze teatralnej. Po roku przeniósł się do Wiednia, gdzie w 1845 r. został przyjęty jako skrzypek do Theater an der Wien. Studiował także kompozycję, m.in. u Simona Sechtera (1788-1867), który uczył także Franza Schuberta i Antona Brucknera. Po krótkim pobycie w Berlinie został mianowany dyrygentem słynnej Lanner Orchestra. Napisał liczne walce, marsze, polki i muzykę wojskową.

W 1863 r. zaproponowano mu stanowisko dyrektora muzycznego Księstwa Nassau. Ponieważ w tym czasie Wiesbaden nie miało jeszcze własnej orkiestry uzdrowiskowej, orkiestra pułkowa zapewniała również koncerty uzdrowiskowe i muzykę balową. Mówi się, że publiczność Wiesbaden była niezwykle entuzjastycznie nastawiona do nowego dyrygenta, który wniósł do miasta wiedeński i węgierski klimat. Po rozwiązaniu orkiestry pułkowej, Kélerowi powierzono całą muzykę uzdrowiskową, zatrzymując go tym samym w Wiesbaden. Z własną orkiestrą odbył również udane podróże koncertowe do Paryża, Amsterdamu, Londynu, Danii i Szwajcarii.

W 1873 r. rozwiązał umowę z Wiesbadener Badeaktiengesellschaft; zachował swoją rezydencję w Wiesbaden. Kéler został pochowany na Cmentarzu Północnym. Na pogrzeb napisał własny marsz żałobny.

Jego popularne kompozycje, takie jak "Uwertura do komedii węgierskiej" czy walc "Am schönen Rhein gedenk ich dein" przez dziesięciolecia należały do najważniejszych utworów wszystkich zespołów rozrywkowych. Tytuły takie jak "La Belle de Wiesbaden", "Souvenir de Wiesbaden" czy "Die Sprudler" dokumentują jego przywiązanie do Wiesbaden.